Poboljšanje odnosa Srbije i SAD rešilo bi pitanje Kosova, Poseta Trampa Srbiji poboljšala bi odnose, Vučić najviše radi na odnosu sa Amerikom, više onih koji misle da je važno imati dobre odnose i sa SAD i sa Rusijom, značajno manje onih koji su stava da je Amerika neprijatelj
Petu godinu zaredom, Institut za evropske poslove u saradnji sa Ninamedia istraživačkom kućom sproveo je u periodu od 12. do 22. marta 2020. istraživanje javnog mnjenja o odnosima Srbije i SAD. Istraživanje je rađeno na reprezentativnom uzorku od 1207 ispitanika.
Prema rezultatima istraživanja, 16.8% građana Srbije odnose Srbije i SAD ocenjuje najnižom ocenom, četvrtina daje ocenu 2, 42.2% daje ocenu 3, 9.9% ocenu 4, dok 6% građana daje najvišu ocenu 5. Na skali od 1 do 5, odnosi dve države ocenjeni su prosečnom ocenom 2.63 i prosečna ocena beleži blagi trend rasta kroz tri talasa istraživanja. Više prosečne ocene daju žene, građani stariji od 60 godina, sa osnovnim stepenom obrazovanja, stanovnici vangradskih sredina i regiona Zapadna Srbija i Šumadija.
Gotovo polovina građana veruje da će, u budućnosti, odnosi Srbije i SAD biti bolji i ovaj stav u većoj meri zastupaju muškarci, stariji od 60 godina, stanovnici vangradskih sredina i regiona Zapadna Srbija i Šumadija a sa porastom stepena obrazovanja opada broj onih koji smatraju da će odnosi Srbije i SAD biti bolji. Kroz tri istraživačka talasa primetan je lineran porast broja ispitanika koji su optimisti po pitanju poboljšanja odnosa između Srbije i SAD, dok trećina građana misli da neće doći do poboljšanja odnosa i ovaj broj je najniži u ovom talasu.
Na pitanje šta bi poboljšalo odnose Srbije i Amerike, 20.8% navodi da je to rešenje pitanja Kosova, 12.6% navodi da će se to desiti ukoliko se Srbiji vrati Kosovo, 9.9% navodi izvinjenje NATO-a i ratnu odštetu. 12.4% ne zna da odgovori na ovo pitanje, 8.5% smatra da je to ulazak Srbije u EU, dok se ostali odgovori javljaju u manje od 8% slučajeva.
Čak 49% građana Srbije smatra da bi poseta Donalda Trampa poboljšala odnose Srbije i Amerike, 35% smatra suprotno, dok je 16% neodlučnih. Stava da bi poseta imala pozitivne efekte su uglavnom muškarci, građani stariji od 45 godina, ispitanici sa završenom osnovnom školom i stanovnici vangradskih sredina. Poredeći rezultate kroz tri istraživačka talasa, primetan je opadajući trend ispitanika koji smatraju da poseta predsednika SAD ne bi poboljšala odnose dve zemlje.
Više od polovine građana, njih 52.5%, stava je da je za Srbiju značajno da ima dobre odnose i sa Rusijom i sa Amerikom (pre svega stariji od 60 godina, oni sa najmanje završenom srednjom školom, kao i stanovnici Istočne i Južne Srbije). Prednost Rusiji daje 34.2% ispitanih (većim delom žene, ispitanici do 30 godina starosti, stanovnici regiona Beograd, dok sa porastom stepena obrazovanja opada broj građana koji dele ovaj stav). Prednost odnosima sa Amerikom daje 4.8%, 4.3% navodi odgovor „ni sa jednom državom“, dok 4.2% građana nema stav po ovom pitanju. Poredeći dobijene rezultate kroz tri godine, primetan je trend opadanja u slučaju ispitanika koji daju prednost Rusiji i trend porasta broja onih koji su pri stavu da je značajno da Srbija ima dobre odnose i sa Rusijom i sa SAD.
Polovina ispitanika percipira predsednika Aleksandra Vučića kao političara u Srbiji koji najviše radi na dobrim odnosima sa SAD. 29% ne zna da se izjasni po ovom pitanju, Ivicu Dačića navodi 8.7% ispitanih, odgovor „nijedan političar“ pominje se u 5.3% slučajeva, Anu Brnabić navodi 3.1% građana, dok se ostali odgovori javljanju sa frekvencijom nižom od 1%.
O odnosima Srbije i Amerike najveći broj građana informiše se putem televizije (38.9%), 22% navodi internet portale, 11% štampane medije, 10.6% informiše se putem društvenih mreža, 8.9% preko porodice, prijatelja i kolega, 2% putem radija, a 6.7% građana ističe da se uopšte ne informiše na ovu temu. Trend opadanja kroz tri talasa istraživanja primetan je u slučaju štampanih medija kao izvora informisanja o odnosima Srbije i SAD, dok je u ovom talasu najveći broj ispitanika od početka merenja istakao da se o ovoj temi uopšte ne informiše.
Od ukupnog broja ispitanih, 37% građana Srbije smatra da je SAD neprijatelj Srbije (većim delom muškarci, građani starosti 45-60 godina, stanovnici Istočne i Južne Srbije i Beograda, dok sa porastom stepena obrazovanja opada broj onih koji dele ovaj stav). 26% smatra da je SAD prijatelj Srbije, a 37% ne zna da proceni. U odnosu na prethodno sprovedeno istraživanje 2019. godine, primetno je oko 13% manje ispitanika koji dele stav da je SAD neprijatelj Srbiji.
Detaljnije informacije i grafikonski pregled za 2020. i prethodne godine, možete preuzeti ovde:
Istraživanje 2017.
Istraživanje 2016.
