Na referendumu bi Srbija ušla u EU, ali sa 46% glasova ZA, istovremeno, opada podrška članstvu u EU iako većina građana smatra da Srbija ima koristi od saradnje sa EU, najveći prijatelj je Grčka, najveći neprijatelj Hrvatska, pogoršana slika odnosa sa Crnom Gorom, u regionu najbolji odnosi sa BiH. Građani očekuju od medija i Vlade informacije o EU i smatraju da nisu dovoljno obavešteni.
Petu godinu zaredom, Institut za evropske poslove u saradnji sa Ninamedia istraživačkom kućom sproveo je u periodu od 12. do 23. marta istraživanje javnog mnjenja o odnosima Srbije i Evropske unije. Istraživanje je rađeno na reprezentativnom uzorku od 1207 ispitanika.
Na skali od 1 do 5, gde je prosečna ocena 3, prosečna ocena odnosa između Srbije i EU iznosi 2.66. Većina građana Srbije odnos između Srbije i EU ocenjuje ocenom 3, ocenu 1 daje tri puta više građana nego najvišu ocenu 5. Više prosečne ocene daju mlađi od 30 godina. Prosečna ocena odnosa Srbije i EU na istom je nivou kao i u prethodnom merenju 2019.
U ovom talasu podrška članstvu Srbije u EU je najniža od početka merenja 2016. godine. Od ukupnog broja ispitanika, 49% podržava članstvo Srbije u EU, 39% ima suprotan stav, dok 12% njih nije umelo da se izjasni po ovom pitanju. Većina ispitanika koji podržavaju članstvo Srbije u EU su muškarci, ispitanici starosti od 30 do 44 godine i oni preko 60, stanovnici regiona Zapadna Srbija sa Šumadijom, kao i stanovnici gradskih sredina.
Većina ispitanika smatra da Srbija ima koristi od saradnje sa EU (67%), (muškarci, ispitanici srednjeg i visokog obrazovanja, stanovnici Zapadne Srbija sa Šumadijom i Beograda), 23% smatra da Srbija nema koristi od saradnje, dok 15% njih nije umelo da se izjasni po ovom pitanju. Poredeći rezultate kroz četiri istraživačka talasa, u ovom merenju je primetan najmanji broj ispitanika koji smatraju da Srbija nema koristi od saradnje sa EU.
Najveći broj ispitanika (33.7%) nema mišljenje o tome koja država u EU je najveći prijatelj Srbiji. 21.7% ispitanika smatra da je to Grčka, na drugom mestu se nalazi Nemačka (10.6%), na trećem Mađarska (7.5%) potom Francuska (5.8%) i Španija (5.1%), dok se ostali odgovori javljaju u manje od 4% slučajeva. Poredeći rezulatate kroz tri talasa istraživanja, podaci za većinu zemalja osciliraju, izuzev u slučaju Španije gde je primetan trend opadanja.
Sa druge strane, kada je u pitanju stav o tome koja država u EU je najveći neprijatelj Srbije najveći broj ispitanika (36.7%) nema mišljenje. Najviše su navođene Hrvatska (20.8%), Velika Britanija (19.8%) i Nemačka (15.8%), dok se ostali odgovori javljaju u manje od 2% slučajeva. Poredeći rezultate kroz tri istraživačka talasa, primetan je linearan pad u broju ispitanika koji percipiraju Hrvatsku kao najvećeg neprijatelja Srbije.
Trećina ispitanih smatra da od susednih država najbolje odnose imamo sa BiH, a potom sa Mađarskom (26.1%, što je oko 4% više nego u prethodna dva merenja), a sve ostale države se javljaju u manje od 7% slučajeva. 11% ispitanika nema mišljenje po ovom pitanju, a po 6.5% smatra da Srbija ima najbolje odnose ili sa svim susednim državama ili nema ni sa jednom. Takođe, u odnosu na prethodna dva istraživačka talasa, primetan je pad broja onih koji smatraju da Srbija ima najbolje odnose sa Crnom Gorom (za oko 14%), kao i linearan pad u slučaju Rumunije kroz tri talasa istraživanja.
Kada su u pitanju informacije o EU, 44% građana smatra da nema dovoljno informacija o EU (većinom žene, ispitanici starosti do 30 godina, stanovnici Istočne i Južne Srbije i sa porastom stepena obrazovanja opada broj ovih ispitanika). U poređenju sa prethodnim istraživačkim talasom percepcija informisanosti ispitanika o EU ostala je na istom nivou.
Ispitanici navode da očekuju da će dobijati informacije o EU na prvom mestu putem medija (36.1%), potom od Vlade Srbije (26.4%), od same Evropske unije (10.6%), od Parlamenta (8.1%), od nevladinih organizacija (7.6%) i od škole-fakulteta (5.4%), dok se ostali odgovori javljaju u manje od 2% slučajeva.
Ukoliko bi sutra bio raspisan referendum o članstvu Srbije u Evropskoj Uniji, 46% ispitanika navodi da bi glasalo ZA (u većoj meri muškarci, ispitanici starosti od 30 do 44 godine i oni preko 60 godina, više stanovnici Zapadne Srbije sa Šumadijom nego ostalih regiona i pretežno stanovnici gradskih naselja, dok sa porastom stepena obrazovanja ispitanika raste broj ovih ispitanika). Od ukupnog broja ispitanika, 33% ima suprotan stav, 8% ne bi izašlo na glasanje, dok 13% njih ne zna kako bi glasalo. U odnosu ne prethodna tri istraživačka talasa raspodela ovih ispitanika se kreće u poznatim rasponima.
Detaljnije informacije i grafikonski pregled za 2020. možete preuzeti ovde, a za prethodne godine u nastavku:
